De scheepsbouw behoort, samen met bouw en (petro)chemie, tot een van de meest risicovolle sectoren. Scheepbouwers werken veelal onder omstandigheden met een verhoogde kans op veiligheidsincidenten en ongelukken. Gebruikte materialen, machines en gereedschappen en werkzaamheden zijn vaak risicovol. Diplomering en certificering op het gebied van de VGM (Veiligheid, Gezondheid, Milieu) Checklist Aannemers (VCA) kent daarom een grote opmars in de scheepsbouw.
Waarom VCA in de scheepsbouw?
Scheepsbouwers houden zich bezig met de bouw, vaart gereedmaken, onderhoud, reparatie en restauratie van boten en schepen, zoals vissersboten, binnenvaart- en beunschepen, baggermaterieel, tankers, passagiersschepen en jachten. Werkzaamheden vinden zowel binnen als buiten plaats (bijvoorbeeld permanente, tijdelijke en drijvende droog- en bouwdokken, scheepshellingen, schepenliften en afzinktunnels).
Je werklocatie, materialen, gereedschappen en machines kunnen onveilige, risicovolle en zelfs gevaarlijke situaties opleveren. Hierbij kun je denken aan:
- Valgevaar door onvoldoende zekering, instabiele steigers, ontbrekende leuningen en/of gladheid
- Inademen of aanraken van kankerverwekkende stoffen bij bijvoorbeeld het lassen zonder voldoende bescherming
- Kans op brand en explosies door onvoldoende ventilatie in besloten ruimtes (ophoping gevaarlijke gassen)
- Letsel door het al dan niet opzettelijk verwijderen van afscherming van machineonderdelen
De Arbeidsinspectie noemde de situatie in de scheepsbouw, na een intensieve controleronde in 2010, zorgelijk. Ruim 80% van de gecontroleerde bedrijven bleken de regels voor veiligheid en gezondheid te overtreden. Veelal kwam dit door gebrek aan kennis en het onderschatten van risico’s.
Door VCA diplomering is er onder werknemers meer bewustzijn ontstaan ten aanzien van de eigen veiligheid en de veiligheid van anderen. Tegelijkertijd kunnen VCA gecertificeerde bedrijven VGM-gedrag positief beïnvloeden en VGM-zorg stimuleren.
Voor wie in de scheepsbouw is VCA bedoeld?
Scheepsbouw is een zeer oud ambacht. De wortels ervan gaan terug tot de eerste geschriften. Door het ontdekken van nieuwe culturen en producten, een toenemende handel en een daardoor explosief groeiende economie en welvaart in de Gouden Eeuw, nam de bouw van schepen fors toe. Door de eeuwen heen ontstond naast bouw van koopvaardijschepen behoefte aan schepen voor onder andere visserij, binnen- en pleziervaart. Ontwikkelingen stonden niet stil. Voortstuwing ging van zeil over stoom naar geavanceerdere technieken zoals diesel en gasturbines. Daarnaast was hout niet meer het meest gebruikte materiaal voor scheepsrompen. Staal, kunststof en ook composietmaterialen kwamen in opmars.
Nieuwe technieken, materialen en machines leverden grotere risico’s op, waardoor meer aandacht voor veiligheid op de werkvloer noodzakelijk werd. Tegenwoordig zijn VCA diplomering en certificering niet meer weg te denken uit de maatschappij. VCA is belangrijk voor scheepsbouwers met activiteiten zoals:
- Nieuwbouw
- Reparatie en onderhoud
- Verlengingen: het verlengen van bestaande schepen is vooral na het verdwijnen van boetes op tonnagevergroting een groeiende markt
- Schadeherstelwerkzaamheden
- Inbouwen, vervangen of reviseren van motoren
- Inbouwen van generatorsets
- Aanbrengen of vervangen van brand-, thermische- en/of akoestische isolatie
- Stuurwerkinrichting, zoals elektrische of hydraulisch stuurinstallatie, roeraandrijving en hydrodynamische roeren
- Aanleggen van hydrauliek, zoals autokranen, stuurhuizen, luikenwagens en ankerlieren
Door VCA certificatie ontstaat er bij scheepsbouwbedrijven en onder scheepsbouwers een veiligere werksituatie en kunnen veel VGM-incidenten en ongelukken voorkomen worden.
